با گذشت بيش از 30سال از شروع همهگيري اچ آي وي/ ايدز حدود 40 ميليون نفر در سراسر جهان با اين ويروس زندگي ميكنند و حدود 30 ميليون نفر بر اثر ابتلا به اين بيماري جان باختهاند. دسترسي به آموزش، پيشگيري، مراقبت و درمان مهمترين عامل كنترل و پيشگيري از ابتلا به اين بيماري است.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، ويروس اچ آي وي (ويروس نقص ايمني انساني) عامل ابتلا به ايدز است. اين ويروس به تدريج قدرت دفاعي بدن را ضعيف ميكند به طوري كه فرد به انواع عفونتها و سرطانها مبتلا ميشود و در نهايت فوت ميكند. از زمان ابتلاي فرد به اچ آي وي يعني از زمان ورود ويروس به بدن تا شروع بيماري ايدز ممكن است بيش از 10 سال طول بكشد. در اين مدت ابتلاي بيمار به اچ آي وي از ظاهر او مشخص نميشود و بيمار ميتواند به كار و فعاليت خود ادامه دهد ولي احتمال انتقال ويروس به ديگران وجود دارد.
چگونگي ورود اچ آي وي به بدن
تماس جنسي با فرد مبتلا بدون استفاده از كاندوم، استفاده مشترك از وسايل تزريقي و يا ساير ابزار تيز و برنده مثل تيغ و سوزن خالكوبي، انتقال خون و فرآوردههاي خوني آلوده، از مادر به نوزاد طي حاملگي، زايمان و شيردهي از راههاي انتقال اين بيماري است البته شايعترين راه ابتلا به (اچ آي وي) در جهان تماس جنسي نامطمئن و در ايران، استفاده مشترك از وسايل تزريق در بين مصرف كنندگان مواد مخدر تزريقي است.
عواملي كه ابتلا به ايدز را از راه تماس جنسي بيشتر ميكند
تماسهاي جنسي محافظت نشده و وجود يك بيماري آميزشي درمان نشده مانند زخم، ترشح و يا سوزش دستگاه تناسلي از عواملي هستند كه خطر ابتلا به ايدز را از راه تماس جنسي بيشتر ميكند البته مصرف مواد مخدر، الكل، مواد محرك و روان گردان مانند مواد آمفتاميني (شيشه و اكستاسي) قدرت تصميم گيري فرد را براي پرهيز از رابطه جنسي حفاظت نشده مختل ميكند.
آيا لازم است افراد مبتلا به اچ آي وي را از افراد ديگر جدا كرد؟
ويروس مولد ايدز از طريق تماسهاي معمولي مانند دست دادن، در آغوش گرفتن، روبوسي كردن، عطسه و سرفه كردن، استفاده از ظروف و وسايل غذاخوري مشترك، استفاده از استخر و توالت و حمام مشترك و نيش حشرات منتقل نميشود.
راههاي كسب اطلاعات در صورت انجام رفتارهايي كه امكان ابتلا به اچ آي وي را به همراه دارد
در اين شرايط ميتوان با نزديكترين مركز مشاوره بيماريهاي رفتاري محل سكونت خود تماس گرفت. ابتلا به اچ آي وي فقط از طريق آزمايش خون مشخص ميشود. از زماني كه ويروس وارد بدن فرد شده تا زماني كه در آزمايش خون مشاهده شود ممكن است چند هفته تا چند ماه طول بكشد كه به اين مدت «دوره پنجره» گفته ميشود. در اين مدت با وجود منفي بودن آزمايش، امكان انتقال ويروس وجود دارد.
بهتر است قبل از آزمايش با يك مشاور صحبت كرد. اگر فردي مشكوك به ابتلاي خود يا همسرش به ايدز است و يا نياز به اطلاعاتي در اين باره دارد ميتواند به مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري مراجعه كند. در اين مراكز علاوه بر آموزش، مشاوره و ارائه وسايل پيشگيري، آزمايش اچ آي وي به صورت رايگان و با حفظ رازداري انجام ميشود و افراد مبتلا تحت مراقبت و درمان قرار ميگيرند. آدرس مراكز مشاوره را از مراكز بهداشتي درماني منطقه محل سكونت ميتوان پرسيد.
درمان ايدز
در حال حاضر درمان قطعي كه موجب از بين رفتن ويروس اين بيماري شود، وجود ندارد البته درمانهاي موجود ميتوانند طول عمر بيمار را افزايش دهند و كيفيت زندگي او را بهتر كنند.
چگونگي محافظت از خود در برابر ابتلا به اچ آي وي
خويشتن داري در زمان تجرد، وفاداري به همسر، استفاده از كاندوم به عنوان مهمترين وسيله پيشگيري از ايدز در تماس جنسي با شريك جنسي مبتلا يا مشكوك به ابتلا، پرهيز از مصرف مواد مخدر يا محرك ، استفاده نكردن از وسايل تيز و برنده مانند تيغ اصلاح، سوزن خالكوبي، وسايل تزريق به صورت مشترك كاندوم است.
لازم به ذكر است، انگ و تبعيض مانع دسترسي افراد به خدمات پيشگيري و درمان اچ آي وي / ايدز ميشود، با تقويت عزت نفس و مهارتهاي زندگي در جوانان ميتوان آنان را در برابر ايدز مصون كرد. مصرف مواد روانگردان و الكل زمينه ساز رفتارهاي پرخطر منجر به اچ آي وي / ايدز است.
به ياد داشته باشيم آنچه ما را در معرض ابتلا به ايدز قرار ميدهد رفتارهاي ماست نه زندگي در كنار افراد مبتلا. هر يك از ما مي توانيم با محافظت از خود در برابر اچ آي وي گامي در جهت محافظت جامعه خود بردارد.