سال‌هايي كه نتيجه‌گرايي در فوتبال ايران با سرعتي شبيه سرعت نور رو به رشد بوده است. اتفاقي كه شايد دور از انتظار باشد اما عجيب نيست.

استقلال چهارمين شكست خود را در هفته بيستم ليگ مقابل تيم قعر جدولي مس كرمان پذيرا مي‌شود، پيش از اين در ديدار مقابل سپاهان تن به تساوي داده است و حالا همچنان صدرنشين اين دوره از رقابت‌هاست، تيم 40 امتيازي ليگ كه با اين باخت رقابت صدرنشينان را داغ كرده و البته موقعيت خودش را متزلزل. موضوع اما، اين نيست... .

كمي دورتر از مستطيل سبز، جايي كه هواداران اين تيم روي سكوهاي سرد آزادي نشسته‌اند، صداهايي به گوش مي‌رسد كه با موقعيت استقلال در اين فصل تناسبي ندارد.

فرياد نارضايتي تماشاگران حاضر در ورزشگاه از شكست برابر مس كرمان عملكرد استقلال در طول فصل را هم زير سوال برد و باعث تعجب و حيرت كادر فني اين تيم شد.

اتفاقي كه فقط استقلال آن را تجربه نكرده است و شايد تمام تيم‌هاي بزرگ فوتبال ما دست‌كم يك بار طعم آن را چشيده‌اند، محبوبيت‌هايي كه كاملا تحت تاثير نتيجه است و يك مربي را همان‌طور كه به اوج مي‌رساند با سرعتي بيشتر به زمين مي‌زند.

مظلومي كه چند هفته پيش بعد از پيروزي تيمش برابر داماش گفته بود تماشاگران حتي بدون جام قهرماني هم دوستش دارند حالا دچار ترديد شده است، او بعد از شكست برابر مس كرمان در واكنش به اعتراض‌ها مي‌گويد: هواداران با يك باخت خانگي همه چيز را فراموش مي‌كنند و نمي‌دانم دنبال چه چيزي هستند. حالا نه‌تنها مظلومي، بلكه همه مربيان شاغل در ليگ برتر خوب مي‌دانند كه تماشاگران بيش از هر چيز برد مي‌خواهند و برتري و جام، ديگر دوراني كه مربي با بازي‌هاي زيباي تيمش و چند پيروزي محبوب مي‌شد و محبوب مي‌ماند سرآمده است.

يك جستجوي اينترنتي در سايت‌ها و وب‌سايت‌هاي هواداران دو تيم پرسپوليس و استقلال نشان مي‌دهد بين پرسپوليسي كه اين فصل افت كامل داشته است و در مكان هفتم جدول قرار دارد با استقلالي كه صدرنشين است و در دو، سه بازي اخير بخصوص بعد از جدايي فرهاد مجيدي با افت مواجه شده، تفاوت چنداني از نظر نارضايتي‌ها نيست.

مظلومي از ديد خيلي از طرفداران استقلال كه در فضاي مجازي به تبادل نظر با يكديگر پرداختند، مربي محتاطي شناخته مي‌شود كه تمام ناكامي‌هاي تيمش به اين احتياط برمي‌گردد.

در پرسپوليس هم وضع همين است، در اين فصل استيلي بارها بعد از هر شكست تنها مقصر شناخته شد، اتفاقي كه هيچ بعيد نيست دنيزلي هم در آينده‌اي نه چندان دور آن را تجربه كند اما در پايين آمدن‌آستانه تحمل طرفداران فوتبال و توجه صرف آنها به نتيجه غير از مربيان دلايل ديگري هم هست، دلايلي كه عاقبت به قرباني‌شدن مربيان و محبوبيت آنها مي‌انجامد.

مجيد نامجومطلق، پيشكسوت تيم فوتبال استقلال تهران در گفت‌وگو با «جام‌جم» اعتراض هواداران استقلال بعد از شكست برابر مس كرمان را با وجود صدرنشيني اين تيم غيرمعقول مي‌خواند و مي‌گويد: زمان ما كمتر چنين اتفاقاتي رخ مي‌داد، اما الان هواداران زود برآشفته مي‌شوند و اين اعتراض را در هر شرايطي مطرح مي‌كنند.

به نظر من هواداران استقلال از زمان جدايي فرهاد مجيدي اين ناراحتي را دارند و منتظر كوچك‌ترين فرصت هستند كه آن را به گوش مربي و مسوولان برسانند. مجيدي بازيكني بود كه علاوه بر محبوبيت در مسائل روحي و رواني و فني تيم تاثيرگذار بود و در حقيقت براي استقلال يك مهره قابل اتكا و تعيين‌كننده به حساب مي‌آمد.

حالا تماشاگران استقلال اين افت را به حساب نبودن او مي‌گذارند كه واقعيت هم دارد و از اين گله‌مند هستند كه چرا مسوولان استقلال تن به جدايي فرهاد مجيدي دادند و به اين ترتيب به مظلومي اعتراض مي‌كنند.

چيزي كه در تيم‌هاي ديگر از جمله پرسپوليس ديده شده كه مثلا يك مربي در جذب بازيكنان نقشي نداشته است، اما بعد از يكي، دو نتيجه نامطلوب مقصر اصلي ناكامي‌ها شناخته شده و تحت فشار قرار گرفته است، اين مساله يعني فراز و نشيب بين تشويق‌ها و اعتراض‌ها در تيم‌هاي بزرگ ايران بعضا قابل قبول نيست.

محمد رحيم‌زاده، روان‌شناس و محقق آسيب‌شناسي مسائل ورزشي معتقد است هواداران فوتبال در كشور ما در چند سال اخير تفاوت‌هاي زيادي داشته‌اند، تفاوت‌هايي كه متاثر از تغييرات جامعه است و اين گروه را شبيه انبار باروت آماده انفجار كرده است.

وي با بيان اين مطلب مي‌گويد: در گذشته به طور مثال اگر آدم موجه و محبوبي مثل علي پروين، سرمربي تيمي مثل پرسپوليس مي‌شد به دليل اين محبوبيت تحمل طرفداران برابر شكست آنقدر بالا مي‌رفت كه حتي تيم بازنده تشويق مي‌شد، اگر خاطرتان باشد شعار «اول بشي، آخر بشي دوستت داريم» نشات‌گرفته از اين طرز تفكر بود، اما تحقيقات نشان مي‌دهد كه اين شعار در سال‌هاي اخير كمتر شنيده شده است.

ورود مديران غيرفوتبالي نتيجه‌گرا به فوتبال بيشتر از قبل و تلاش آنها براي اثبات اين كه مي‌توانند در ورزش هم موفق باشند اين روحيه را به هواداران هم منتقل كرده است.

بردن و پيروزي به هر قيمتي باعث مي‌شود در زمان شكست احترام‌ها شكسته شود، محبوبيت‌ها خدشه‌دار شود و آنچه مهم باقي مي‌ماند نتيجه‌اي است كه روي تابلو رقم خورده است، حتي اگر آن تيم به طور مثال 10 بازي پشت سر هم را برده باشد.

افشين پيرواني براي پرداختن به اين مساله پرسپوليس را الگو قرار مي‌دهد و به «جام‌جم» مي‌گويد: اين فصل خيلي از اعتراض‌ها در پرسپوليس به حساب افت و ضعف اين تيم گذاشته شد، اعتراض‌هايي كه منطقي هم به نظر مي‌رسيدند، اما فوتبال بي‌رحم شده است، شك نكنيد مثلا اگر پرسپوليسي كه شاهين بوشهر را با چهار گل برد در دو بازي بعد ببازد حتي دنيزلي هم براي به دست‌آوردن محبوبيتي كه داشته كار سختي خواهد داشت.

به نظر من اين فقط مختص پرسپوليس نيست، همين استقلال هم اگر دو، سه باخت بياورد كسي نمي‌گويد اين تيم صدرنشين است يا حالا دچار افت شده، بلكه اولين كسي كه مورد انتقاد واقع مي‌شود سرمربي است كه تا ديروز چندين و چند لقب خوب را به خود اختصاص داده است.

علت اين تغيير در هواداران فوتبال به نظر من نوع ارتباطي است كه مديران و مربيان امروزه با مردم برقرار مي‌كنند، در گذشته اين ارتباط دوستانه‌تر و صميمانه بود و مردم صداقت مسوولان را باور مي‌كردند و به همين دليل فرصت بيشتري را براي آنها قائل بودند، اما حالا در صفحات روزنامه‌ها دنبال واقعيت هستند و فاصله‌اي را احساس مي‌كنند.

منصور پورحيدري، سرپرست تيم فوتبال استقلال تهران در گفت‌وگو با «جام‌جم» با اشاره به شكست اين تيم مقابل مس كرمان مي‌گويد: انتظار نداشتيم با اين كه استقلال صدرنشين مطلق ليگ است هواداران با يك باخت شعارهاي تندي به زبان بياورند. به هر حال افت براي هر تيمي هست و توصيه ما اين است كه نه‌تنها در استقلال بلكه درهمه تيم‌ها طرفداران موقعيت‌سنج و واقع‌بين باشند، همين مربي كه مورد اعتراض قرار مي‌گيرد هفته‌ها باعث خوشحالي هواداران بوده است، به نظر من غرور بازيكنان و توقع بالاي هواداران باعث شده تا اين اتفاقات در فوتبال زياد ديده شود كه واقعا درست نيست، فوتبال ما هميشه به داشتن هواداراني فهيم و صبور باليده است و نبايد اجازه دهيم محاسن فوتبال ما به عيب تبديل شود.

شايد به همين دليل است كه در سال‌هاي اخير مربيان هم مثل گذشته براي حضور در تيم‌هاي محبوبشان تعصب نشان نمي‌دهند، هر جا بتوانند قرارداد بهتري ببندند و آرامش بيشتري داشته باشند آن را در اولويت قرار مي‌دهند چون با پذيرفتن مسووليت سخت هدايت تيم‌هاي بزرگ علاوه بر منفعت‌هايي كه مي‌برند گاهي ضرر هم مي‌كنند، ضرري بزرگ مثل از دست‌دادن ساده محبوبيتي كه سخت به دست آمده است.